Dëshmia e prof Ibrahim Kelmendi bërë publike në vitin 1950
Ka qenë viti 1950 kur prof Ibrahim Kelmendi ka shpalosur idetë e tij ,ndërkohë ka hedhur teza të guximshme për prejardhje...n e shqiptarëve.
Duke shfletuar gazetën Flamuri që botohej ne Romë gjejmë një seri shkrimesh të prof Kelmendit që kanë gjuhën,mendjen dhe vlerësimin e tij për gjenezën e kombit më të hershëm në Europë. Nuk janë thjeshtë citime,por një analizë sintezë me fakte e dokumente që sillen të reja. Në këtë gjurmë 50 vite me vonesë shumë studiues shqiptarë po sjellin atë çka prof I.Kelmendi dhe të tjerë i kanë bërë të njohura,por që nuk janë njohur brenda kufijve të Shqipërisë për me të vetmin shkak thelbësor,regjimi.
Populli më i vjetër i Ballkanit pa dyshim është populli shqiptar,i cili në kohërat e vjetra prej Adriatikut deri në Danub, tue përfshi edhe Ungarinë Perëndimore shprehet prof Kelmendi..Të parët e tij quheshin ilirë.Këta qenë ndër arianët më të parë që patën ardhë në Europë.Vendi i tyre quhej Iliri.Për Ilirët prof Kelmendi ka bërë të njohur teza të autorëve të antikitetit.Për ardhjen e tyre nuk ekziston ndonjë datë e saktë,çohet deri në shekullin XX përpara Krishti. Prof Kelmendi merr dhe citon Herodotin. Që i quan barbarë dhe thotë se u ngjanin thrakasvet. Të këtij mendimi kanë qenë edhe shkrimtarë të moçëm grekë.
Pamja fizike:
Prof Kelmendi reshton këto tipare:Ilirët kishin trup të gjatë,muskulaturë të vogël,inteligjencë të qartë,energjikë dhe luftëtarë shumë të mirë.Flokët dhe sytë e zij.
Paganizmi:
Besojshin në shumë perëndi:Medaurus,Binaus,Latra,Seutona etj.
Pozita shoqërore dhe politike e gruas:
Prof Kelmendi jep një të dhënë të rëndësishme që pak njihet dhe është bere objekt .Gruaja në shoqënin ilirvet gëzonte konsideratë të mirë. Ushtronte edhe pushtet politik dhe në mes të sundimtarëve të Ilirisë gjejmë edhe mbretëresha. Sikurse tek indoevropianët e tjerë edhe këta në altarin e perëndisë sakrifikofshin. Jetonin ma shumë prej gjuetisë.
Raca:
Të të njëjtit gjak e gjuhe ishin edhe epirotët. Stabroni thotë se Ilirët,Epirotët dhe Maqedonasi flitnin një gjuhë. Shumë shkrimtarë modernë thonë se kultura greke ndër maqedonasit ka qenë e sipërfaqshme. Pra shprehet Kelmendi,nënshtetasit dhe luftëtarët e Filipit, dhe të Aleksandrit që mbritën në Hindi dhe ndër piramidat,flitshin gjuhën nane të shqipes sw sotme.
Fiset ilire:
Ilirët kanë qën të ndarë në fise: Ardianët, Laebetët, Liburnët, Autoariatet, Dalmatët, Dradhanët, Venetët si dhe mesapët dhe japuget që banojshin në pjesën e jugut të gadishullit italian. Përveç këtyre kishte edhe fise të tjera. Ky fenomen shpjegohet vetëm me përbamjen dhe natyrën e vendit ku banonin.
Dëshmi e ilirëve në tempullin e Delphit:
Prof Kelmendi sjell një të dhënë të Herododtit.Herodoti thote se ata patën mesue edhe tempullin e Delphit. Prezencën e shqiptarëve në rranxe të Akropolit të Athinës(Plaka lagjja ma e vjetër e këtij qyteti) e çojnë në kohna shumë të vjetra dhe mbështesin në një varg të Thuqidhidhit ku ban fjalë për një popullatë barbare me rranjet t’Akropolit ku ende sot ndigjohet një shqipe e gjymtueme.
Bërthama e shtetit ilir:
Bërthama më serioze e njei shteti Ilirian qe fisi i Ardianvet.Me autariatet,Labeatet,Liburnet,e fise të tjera,krijuan nji shtet,i cili në shekullin e IV pr Kr,u ba shtet glorioz.. Kryeqyteti i këtij shteti u bë Shkodra.
Për tu mbrojtur nga keltët,qysh në fillim të shekullit të IV pr.Kr,rreth bërthamës së përmendun u mbështuallën të gjithë fiset që prej Trieste e deri në Arte dhe kështu u kijua mbretnija ma e madhe e Ilirvet nden Mbretin Bardhyl.Mos ta harrojmë se ka historianë që jetën shtetnore të Ilirvet e çojnë qysh ne shekullin XII,pr.Kr. Më 385 Bardhyli mundi mbretin Amintas të Maqedhonisë,ia pushtoi pjesët perëndimore të shtetit dhe detyroi të paguante haraç .
Filipi i II e mundi Bardhylin dhe i pushtoi të gjitha krahinat deri në Ohër tue i aneksue në shtetin e vet. Mbas vdekjes së e Bardhylit,shumë fise u tërhoqën në jetën lokale dhe kështu filloi bjerrja fatale e Ilirvet.
Dardanët:
Koncepti që ka dhënë për këtë fis prof I. Kelmendi.”Ndër fiset e Ilirvet,ma i madhi qe fisi i Dardhanevet. Vendi i tyre ishte Kosova e sodme deri në Nish dhe në Jug,në Vardarin e Sipërm deri në afrësinat e Manastirit. Kryeqyteti i Dardhanis ishte Shkupi i cili quhej atehere Skupi(Scupi).Vehej në dukje bukuria e gravet të tyre. Edhe sot ka mbete në Kosovë e në vende të tjera,kur duen të ekzaltojnë bukurinë e ndoji femre thonë:”Qenka si Dardhane”.
Jo rallë e ndien njeriu ketë krahasim në raste të tilla në Greqi,ku sigurisht ka mbete qysh prej kohnavet të lashta.
Luftëtarë:
Dardhanet përmenden si luftëtarë të mirë dhe rezistenca e tyre kundër maqedhonasvet e romakvet asht e ndigjueme.
Detarë të zotë:
I
lirët kanë qenë të zotet edhe si detar.Tregtia e grekvet në Adriatik pësonte dëme të mëdha nga kusarët etyre.Për të siguruar tregëtinë,grekët e ftuan Romën për ta qetësue Adriatikun nga iliret.
Luftërat me Romen:
Në vjetin 228 pr Kr u pa zbarkimi i parë i romakvet në Iliri,që sundohej asi kohe në pjesë të madhe prej mbertëreshës Teuta.
Lutfa nuk përfundoi me nji a dy beteja, por zgjati ma shumë se dy shekuj.Më 168 pr.Kr. konsulli romak Lucius Anicus kaloi si rrefe nëpër Iliri dhe pushtoi Shkodrën dhe në kalanë e saj zuni rob mbretin Gencius të cilin bashkë me të shoqen Etlevën dhe dy të bijtë e dërgoi në Romë,për të stolisur kthimin e tij trimfal.Mbas këtij suksesi Ilira u shpall provincë e Romes.Por në realitet lufta nuk pushoi aspak.
Ilirët bëjshin vazhdimisht kryengritje.Sa pushonte a shtypej në njanën fishkullonte në tjetrën. Ma e njoftuna është kryengritja e kryesume prej Batos e cila qe përhap në krejt Ilirinë. Kjo lëvizje e mnerrsheme përmendet me emnin :“ Bellum Batonianum(6-8 mb Kr.).Luftërat me iliret ,Romë i kanë kushtue shumë shtrenjtë si në njerëz ashtu edhe në material. As nji popull nuk i ka qëndrue fuqivet të saja aq sa i kanë rezistue Ilirët. Ma vonë kur në Ilir u stabilizua qetësia,ilirët i suallën Romë edhe shërbime të konsiderueshme .Lagjionet më të mira ajo i rekrutonte në Iliri dhe gjeneralët Ilirianë luftuan në Britani,Rhin, dhe në Eufrat.
Nga katundarët Iliriane dualën edhe perandorë si: Claudius, Aurelian,Probus, Dioclecian, Maximian, Konstandini i madh.
Zbulimet arkeologjike dëshmojnë:
Për të mujte me formue një ide të qartë mbi qytetnimin e ilirvet nuk janë të bollshme dokumnetat e shkrueme.Por zbulimet arkeologjike në Bosnje.Dalmaci e Kroaci na apin prova binëse për qënien e një qytetërimi të naltë ndër ilirë.
Për të kursyer fjalët po përmendim një pjesës nga enciclopedia Britanica”Në Bosnje,banesat e liqenit në Butmir, vorrezat e Jezerinës e të Glosinac si dhe vende të tjera kanë ruajte orendi prej guri dhe prej brini,zbukurime prej bronxi e prej hekuri, armë etj si dhe sende ma të vonshme prej argjendi,teneqeje,qelibari e madje edhe prej qelqi.
Të gjitha këto na tregojnë periudhat e ndryshme të qytetërimit primitiv të Iliranvet qysh prej kohevet neolithike e këndej.Sidomos kulturat Hallstatt dhe La Tene paraqiten veçanërisht ma së miri Po të tilla zbulime janë bamun edhe në Dlamaci e në Kroaci- slavoni…
Kristainizmi tek ilirët:
Prof I. Kelmendi përmend faktin se ilirët ishin ndër të parët popuj në Evropë që erdhën ne kontakt me Kristanizmin. Në vitin 53 Shën Pavli predikoi Ungjillin ndër ilirët.,ndërsa 4 vjet më vonë nxënësi i tij Titus.Ne shekullin e V-VI,Durrësi dhe Nikopoli u bën qendrat më të forta të kristianizmit në Iliri Mbas tyre vinte Shkodra,Tivari.
Në kohën e Justinianit Shkupi u bë kryeqyteti moral dhe administrativ i krejt Ilirisë.
Studimi i prof Ibrahim Kelmendit përvijohet me principatat dhe me tej për gjenzene tone dhe ardhjet sllave ne Ballkan me periudhat e mëvonshme që zënë vend në historinë e këtij kombi të hershëm sa vet kontinenti ynë.
--------------------------------------------------------------------
Illyrians, older people IN THE BALKANS
By: Gezim Lloyd
Testimony of Professor Ibrahim Kelmendi made public in 1950
Has been since 1950 when Prof. Ibrahim Kelmendi has unveiled his ideas, meanwhile, has taken the bold thesis on the origin of the Albanians.
Flag browsing newspaper that was published in Rome to find a series of articles that have Kelmend Prof. language, mind and his appreciation for the genesis of the nation earlier in Europe. There are simple quotes, but a synthesis analysis of the facts brought new documents. In this trace 50 years too late Albanian scholars are bringing what Prof. I.Kelmendi and others have become popular, but are not recognized within the borders of Albania with only essential because the regime.
Older people in the Balkans without doubt Albanian people, who in ancient times from the Adriatic to the Danube, including tue Western Ungarinë Kelmendi says Prof. .. His forefathers were called ilirë.Këta been among the earliest Aryans who had Europë.Vendi come to their prof called Illyrians Iliri.Për Kelmendi has made known to the authors thesis antikitetit.Për their arrival there is no exact date, brought up in the twentieth century before Christ. Prof. Kelmendi takes and quotes Herodotus. Barbarians who calls and says that resembled Thracians. On this view have been the Greek middle-aged staff writers.
Physical appearance:
Prof. Kelmendi reshton these features: Illyrians had long body, musculature small, clear intelligence, energetic and very mirë.Flokët fighters and Zij eyes.
Paganism:
Disbelieved in many gods: Medaurus, Binaus, epistolary, etc. Seutona.
Social and political position of women:
Prof. Kelmendi gives a strong hint that a little known and is made subject. Shoqënin Woman was a very good ilirvet. The exercise of political power between the rulers and the Illyrian find the queen. As with other Indo-European and they sacrificed on the altar of god. Lived most of my hunting.
Race:
Of the same blood and language were Epirotes. Stabroni says Illyrians, Epirotes and Macedonians spoke a language. Many modern writers say that the Macedonians in Greek culture was superficial. So says Kelmendi, citizens and soldiers of Philip and Alexander who reached the Hindi and among pyramids, nane the Albanian language flitshin sw today.
Illyrian tribes:
Illyrians were divided into tribes Durable: ardiana, Laebetët, Liburnia, Autoariatet, Dalmatians, Dradhanët, and as such most probably Veneta and japuget that banojshin in the southern part of the Italian peninsula. Besides these there were other tribes. This phenomenon is explained only by përbamjen and nature of the country where they were living.
Proof of the Illyrians in the temple of Delphi:
Prof. Kelmendi brings a given Herododtit.Herodoti said that they had learned the temple of Delphi. Rranxa presence of Albanians in the Acropolis of Athens (Plaka my old neighborhood of the city) and lead to very old Kohn and support in a range where the ban comes Thuqidhidhit a barbaric population with rranjet t'Akropolit where still today a ndigjohet The Albanian gjymtueme.
The core of the Illyrian state:
The nucleus of njei serious state of Ardianvet.Me Illyrian tribe that Autariatae, Labeates, Liburnia, and other tribes, created nji state, which in the fourth century BC pr was glorious state ba .. The state capital became Shkodra.
To protect the Celts, from the early fourth century pr.Kr, about LISTED core was mbështuallën all the tribes of Trieste to the Kijun Arts and thus my great mbretnija Ilirvet King Bardhyl.Mos forget overreport there are historians who lives Ilirvet shtetnore of the lead early in the twelfth century, pr.Kr. Top 385 Bar-dhyl defeated King Amintas the Maqedhonisë, he captured western parts of the country and forced to pay tribute.
Philip II of Bar-dhyl defeated and captured by the provinces annexed in Ohrid tue of its state. After the death of the Bar-dhyl many tribes retreated into local life and so began Bjerre Ilirvet fatal.
Dardanians:
The concept has given to this tribe Prof. I. Kelmendi. "Among the tribes of Ilirvet, I was the biggest tribe of Dardhanevet. Their land was sodme to Kosovo and Nis in the south, in the Upper Vardar afrësinat to the Monastery. Dardhanis capital of Skopje, which was then called Skupi (Scupi). Vehej out the beauty of their women. Even today there remains in Kosovo and in other countries, when Duenn ndoji to exalt the beauty of the woman say: "That paper's how Dardhane".
No one rarely feels no comparison in such cases in Greece, where the course has remained since ancient kohnavet.
Warriors:
Dardhanet mentioned as good fighters and their resistance against the romakvet maqedhonasvet the ndigjueme bone.
Skilled sailors:
I
Cheap masters were as detar.Tregtia the Adriatic grekvet damage suffered by robbers etyre.Për provide trade, the Greeks invited Rome to the Adriatic calmed by Illyrians.
Wars with Rome:
A year ago in 228 AD was seen for the first landing romakvet in Illyria, ruled asi time in large part by mbertëreshës Teuta.
Lutfa nji not finished with a two battles, but it took me more than two shekuj.Më 168 pr.Kr. Roman consul Lucius Anicus to confess passed through Illyria and captured the fortress of Shkodra and its captive king Zuni Gencius which Etlevën with his wife and two sons sent to Rome for his return trimfal.Mbas adorned this success was Ilira Romes.Por province declares war on reality not slept at all.
Illyrians bëjshin kryengritje.Sa constantly laying a fishkullonte njanën printed on the other. Ma is njoftuna kryesume of Batos uprising which was spread all Illyria. This movement mnerrsheme mentioned by the name: "Bellum Batonianum (6-8 mb Cr.). Wars with the Illyrians, Rome had paid dearly in men as well as the material. Neither nation has not nji sustainability as its powers have rezistue Illyrians. Ma later when silence settled Ilir, Illyrians Rome also brought her considerable services. Lagjionet best she enlisted in Illyria and Illyrian generals fought in Britain, Rhin, and the Euphrates.
They advanced from the peasants Illyrian emperors as Claudius, Aurelian, Probus, Dioclecian, Maximian, Constantine great.
Archaeological findings show:
For one could formulate a clear idea of the civilization of ilirvet dokumnetat are not abundant archaeological discoveries of shkrueme.Por Bosnje.Dalmaci APIN us proof of Croatia Businesses for being a cross Nalte Illyrian civilization.
To save words are a part of enciclopedia mention Britannica "In Bosnia, apartments lake in Butmir vorrezat of Jezerinës of Glosinac and other countries have kept the stone and furnishings from Brini, ornate bronze and iron, weapons, etc. as well as more recent items of silver, tin, amber and even glass.
All these show us the different periods of civilization since primitive times Iliranvet këndej.Sidomos neolithike the Hallstatt and La Tene cultures appear particularly well me If such findings are also Bamut Dlamaci in Croatia-SLAVONIJA ...
Kristainizmi to Illyrians:
Prof. I. Kelmendi mention the fact that the Illyrians were among the first people in Europe who came in contact with Kristanizmin. 53 in St. Paul preached the Gospel among the Illyrians., While four years later his student Titus.Ne V-VI century, Durres and Nicopolis became strong centers of Christianity in Illyria after their coming Shkodra Bar.
At the time of Justinian Skopje became the administrative capital of all moral and Illyria.
Prof. Ibrahim Kelmend study outlines the principalities and beyond for our gjenzene Balkan and Slavic arrivals in subsequent periods that take place in the history of this ancient nation as our own continent.
No comments:
Post a Comment